TMMOB Peyzaj Mimarlar� Odas�

Anasayfa
Mevzuat

Mevzuat

KORUNMASI GEREKL� TA�INMAZ K�LT�R VE TAB�AT VARLIKLARININ TESP�T VE TESC�L� HAKKINDA Y�NETMEL�K

(19.8.1989 tarihli ve 20257 say�l� Resmi Gazete'de yay�mlanan Y�netmeli�in 1. Maddesi ile de�i�ik ad�)

Resmi GazeteninTarihi: 10.12.1987Say�s�: 19660

B�R�NC� B�L�MGenel H�k�mler

Ama� ve kapsamMadde 1- (19.8.1989 tarihli ve 20257 say�l� Resmi Gazete'de yay�mlanan Y�netmeli�in 2. Maddesi ile de�i�ik �ekli) Bu Y�netmelik 2863 say�l� K�lt�r ve Tabiat Varl�klar�n� Koruma Kanunu'nun 3 �nc� maddesinde tarif olunan ve 6 nc� maddesinde belirtilen korunmas� gerekli ta��nmaz k�lt�r ve tabiat varl�klar�n�n tespit ve tescili ile, bu Kanunu de�i�tiren 3386 say�l� Kanunun 4 �nc� maddesinde belirtilen ara�t�rma, kaz� ve sondaj yap�lan alanlar�n korunmas� ve de�erlendirilmesi ile ilgili usulleri, esaslar� ve k�staslar� kapsar.

DayanakMadde 2- (19/8/1989 tarihli ve 20257 say�l� Resmi Gazete'de yay�mlanan Y�netmeli�in 3. Maddesi ile de�i�ik �ekli) Bu y�netmelik 21/7/1983 tarih ve 2863 say�l� Kanunun 17/6/1987 tarih ve 3386 say�l� Kanunla de�i�ik 7 ve 10 uncu maddelerine dayan�larak haz�rlanm��t�r.K�saltma ve tan�mlarMadde 3- Bu Y�netmelikte ge�en k�saltma ve tan�mlar �unlard�r:a) K�saltmalar:"Bakanl�k" tabiri; K�lt�r ve Turizm Bakanl��'n�,"Koruma Y�ksek Kurulu"; K�lt�r ve Tabiat Varl�klar�n� Koruma Y�ksek Kurulunu,"Koruma Kurulu"; K�lt�r ve Tabiat Varl�klar�n� Koruma Kurulunu, ifade eder.b) Tan�mlar:"Ta��nmaz k�lt�r varl�klar�": tarih �ncesi ve tarihi devirlere ait bilim, k�lt�r, din ve g�zel sanatlarla ilgili bulunan yer �st�nde, yer alt�nda veya su alt�ndaki korunmas� gerekli ta��nmaz varl�klar�,"Ta��nmaz tabiat varl�klar�": jeolojik devirlerle, tarih �ncesi ve tarihi devirlere ait olup, ender bulunmalar� veya �zellikleri ve g�zellikleri bak�m�ndan korunmas� gerekli yer �st�nde, yer alt�nda veya su alt�nda bulunan ta��nmazlar�,"Kentsel sit": mimari, mahalli, tarihsel, estetik ve sanat �zelli�i bulunan ve bir arada bulunmalar� sebebiyle teker teker ta��d�klar� k�ymetten daha fazla k�ymeti olan, k�lt�rel ve tabii �evre elemanlar�n�n (yap�lar, bah�eler, bitki �rt�leri, yerle�im dokular�, duvarlar) birlikte bulunduklar� alanlar�,"Tarihi sit": �nemli tarihi olaylar�n cereyan etti�i ve bu sebeple korunmas� gerekli yerleri,"Arkeolojik sit": antik bir yerle�menin veya eski bir medeniyetin kal�nt�lar�n�n bulundu�u yer veya su alt�nda bilinen veya meydana ��kar�lan korunmas� gerekli alanlar�,"Tabii sit": ilgin� �zellik ve g�zelliklere sahip olan ve ender bulunan korunmas� gerekli alanlar� ve ta��nmaz tabiat varl�klar�n�,"Tespit": 2863 say�l� K�lt�r ve Tabiat Varl�klar�n� Koruma Kanunu'nun 3 �nc� maddesinde tarif edilen ve 6 nc� maddesinde belirtilen korunmas� gerekli ta��nmaz k�lt�r ve tabiat varl�klar�n�n bu y�netmelikte belirtilen usuller, esaslar ve k�staslar do�rultusunda teknik bir �al��ma ile de�erlendirilerek belgelendirilmesini,"Tespit ekibi": tespit �al��malar�n� yapmak �zere, yap�lacak �al��man�n konusu, �al��maya esas te�kil eden varl�klar�n nitelikleri ve yerine g�re Bakanl�k�a ve gerekti�inde di�er ilgili kurum ve kurulu�lar�n uzmanlar�ndan veya Vak�flar Genel M�d�rl��'n�n kendi uzmanlar�ndan veya Vak�flar Genel M�d�rl��'n�n kendi uzmanlar�ndan 2 ki�iden az olmamak �zere kurulacak ekibi,"Tescil": ta��nmaz k�lt�r ve tabiat varl�klar�ndan korunmas� gerekli olanlar�n�n koruma kurulu karar�yla belirlenmesini, ifade eder.

�K�NC� B�L�MEsas H�k�mler

Tespitlerde de�erlendirme k�staslar�Madde 4- Ta��nmaz k�lt�r ve tabiat varl�klar�ndan korunmas� gereklilerinin tespitinde a�a��daki hususlar g�z�n�nde bulundurulur:a) Korunmas� gerekli tabiat varl�klar� ile, 19 uncu y�zy�l sonuna kadar yap�lm�� ta��nmazlardan olmas�,b) 19 uncu y�zy�l sonundan sonra yap�lm�� olmas�na ra�men �nem ve �zellikleri bak�m�ndan korunmas�na gerek g�r�lmesi,c) Ta��nmazlar�n sit alan� i�inde bulunmas�,d) Ta��nmaz�n milli tarihimizdeki �nemleri sebebiyle zaman unsuru ve tescil s�z konusu olmaks�z�n Milli M�cadele ve T�rkiye Cumhuriyeti'nin kurulu�unda b�y�k tarihi olaylara sahne olmu� binalar ve tespit edilecek alanlar ile Mustafa Kemal Atat�rk taraf�ndan kullan�lm�� evlerden olmas�,e) Ta��nmaz tabiat varl�klar�n�n ender bulunan de�i�ik �zelliklere sahip olmas�,f) Tek yap�lar i�in; ta��nmaz�n sanat de�eri, mimari, tarihi, estetik, mahalli, arkeolojik de�erler kapsam� i�inde; str�kt�rel, dekoratif, yap�sal durum, malzeme, yap�m teknolojisi, �ekil bak�m�ndan �zellik arzetmesi,g) Kentsel sit'ler i�in; korunmas� gerekli k�lt�r varl�� zelli�i g�steren tek yap�lar�n yo�unluk, mimari, tarihi b�t�nl�k g�stermesi,h) Arkeolojik sit'ler i�in; yaz�l� bilgi, sathi kal�nt�lar, bilimsel ara�t�rmalar, �evresel g�zlemler, ekolojik g�zlemler, bilimsel tahmin ve topografik yap� y�nlerinden niteliklere sahip olmas�,i) Tabii sit'ler i�in; bilimsel ara�t�rma, jeolojik yap�, �evresel g�zlemler, ekolojik g�zlemler ve topografik yap� hususlar�nda �zellikleri bulunmas�,j) Tarihi sit'ler i�in; yaz�l� bilgi ve tarihi ara�t�rmalar sonucunda �nemli tarihi olaylar�n cereyan etti�i hususunun sabit olmas�.

Tespit sonucu d�zenlenecek belgelerMadde 5- Yap�lan tespitler sonucunda tescile esas olmak �zere a�a��daki belgeler d�zenlenir:1- Ta��nmaz k�lt�r ve tabiat varl�klar�n�n tescili i�in gerekli bilgileri havi Tespit Fi�i,2- Tan�tmaya yeterli foto�raflar, a) Tek yap�lar i�in; Ta��nmaz� i�ten, d��tan ve �evresiyle birlikte g�steren tespit fi�i �zerinde yer alan foto�raflar, b) Arkeolojik, kentsel ve do�al sit alanlar� i�in; Alan� b�t�n�yle alg�lamay� sa�lamak amac�yla panoramik olarak �ekilmi� foto�raflar ve alan �zerindeki ta��nmaz k�lt�r ve tabiat varl�klar� ile k��k buluntular�n detayl� �ekilmi�, tasdikli, �ekim tarihleri belirtilmi� alb�m haline getirilmi� foto�raflar.3- �mkanlar �l��s�nde yap�lan �al��ma i�in haz�rlanm�� diapozitifler.4- Ta��nmaz�n yerini ve s�n�rlar�n� g�sterir �izim (harita veya plan Ek I, Ek II ve Ek III'teki tabloya uyularak haz�rlan�r ve yap�lara verilen s�ra numaralar� haritaya da i�lenir).5- Ta��nmaz k�lt�r ve tabiat varl�klar�n� tarif eden tespit ekibinin g�r��n� havi Rapor (Ek IV'teki �emaya g�re haz�rlan�r) ve ekinde korunmas� �nerilen ta��nmaz k�lt�r varl�klar�n�n listesi (Ek V - VI'daki tabloya uyularak haz�rlan�r).6- Tespit ekibince gerekli g�r�len di�er belgeler.

Tescil karar�Madde 6 - Ta��nmaz k�lt�r ve tabiat varl�klar�ndan Bakanl�k�a tespiti yap�lanlar, koruma kurullar�nca de�erlendirilerek tescil olunur.Vak�flar Genel M�d�rl��'n�n idaresinde veya denetiminde bulunan mazbut ve m�lhak vak�flara ait ta��nmaz k�lt�r ve tabiat varl�klar�, ger�ek ve t�zel ki�ilerin m�lkiyetinde bulunan cami, t�rbe, kervansaray, medrese, han, hamam, mescit, zaviye, sebil, mevlevihane, �e�me ve benzeri korunmas� gerekli ta��nmaz k�lt�r ve tabiat varl�klar�n�n tesbiti, envanterlenmesi, Vak�flar Genel M�d�rl��'nce yap�l�r.Vak�flar Genel M�d�rl��nce tespiti yap�lan ta��nmaz k�lt�r ve tabiat varl�klar� koruma kurullar�nca de�erlendirilerek tescil olunur.Vak�flar Genel M�d�rl��nce tespiti yap�l�p, koruma kurullar�nca de�erlendirilerek tescil olunan ta��nmaz k�lt�r ve tabiat varl�klar�n�n korunmas� ve de�erlendirilmesi Vak�flar Genel M�d�rl��nce y�r�t�l�r.Ara�t�rma, kaz� ve sondaj yap�lan alanlar�n korunmas� ve de�erlendirilmesi Bakanl��a ait olup, bu alanlardaki uygulamalar konusundaki kararlar Eski Eserler ve M�zeler Genel M�d�rl��nce al�n�r.

Tescil ��lemleriMadde 7- Tescil karar�n�n ilgili kurulu�lara da��t�m� karar� alan koruma kurullar�nca yap�l�r.Tescil edilen korunmas� gerekli ta��nmaz k�lt�r ve tabiat varl�� il merkez il�esinde bulunuyorsa valilik�e, il�e s�n�rlar� i�inde kal�yorsa kaymakaml�k�a, tescil karar�n�n valili�e veya kaymakaml��a tebli� tarihinden itibaren en ge� 3 g�n i�inde ilan tahtalar�na asmak, belediye hoparl�r�yle duyurmak ve k�y muhtarl��na bildirmek suretiyle il�na ait tutanak Bakanl��n o ildeki temsilcisine teslim edilir.Bu i�lemler tamamland�ktan sonra, korunmas� gerekli ta��nmaz k�lt�r ve tabiat varl�� il merkez il�esinde bulunuyorsa valinin, il�e s�n�rlar� i�inde kal�yorsa kaymakam�n yaz�s� �zerine, tapu k�t��n�n beyanlar hanesine, korunmas� gerekli ta��nmaz k�lt�r veya tabiat varl�� oldu�una dair kay�t konur.

Tescil kayd�n�n kald�r�lmas�Madde 8- Bu Y�netmelik h�k�mlerine g�re tescil edilmi� korunmas� gerekli ta��nmaz k�lt�r ve tabiat varl�klar�n�n tescil kay�tlar�n�n kald�r�lmas� yukardaki maddelere uygun olarak y�r�t�l�r.M�ktesep haklarMadde 9- (19.8.1989 tarihli ve 20257 say�l� Resmi Gazete'de yay�mlanan Y�netmeli�in 4. Maddesi ile Y�r�rl�kten kald�r�lm��t�r).Kald�r�lan h�k�mlerMadde 10- Bu Y�netmeli�in y�r�rl��e girmesi ile 10 A�ustos 1984 g�n ve 18485 say�l� Resmi Gazete'de yay�mlanan "Korunmas� Gerekli Ta��nmaz K�lt�r ve Tabiat Varl�klar�n�n Tespit ve Tescili Hakk�nda Y�netmelik" y�r�rl�kten kalkar.

(19.8.1989 tarihli ve 20257 say�l� Resmi Gazete'de yay�mlanan Y�netmelik ile a�a��daki madde eklenmi�tir.)

Ek Madde 1- Y�netmelikte ge�en "K�lt�r ve Turizm Bakanl��" ifadesi "K�lt�r Bakanl��", "K�lt�r ve Turizm Bakan�" ifadesi "K�lt�r Bakan�" ve "Eski Eserler ve M�zeler Genel M�d�rl��" ifadesi "K�lt�r ve Tabiat Varl�klar�n� Koruma Ba�kanl��" olarak de�i�tirilmi�tir.

��NC� B�L�MY�r�rl�k ve Y�r�tme

Y�r�rl�kMadde 11- Bu Y�netmelik yay�m� tarihinde y�r�rl��e girer.

Y�r�tmeMadde 12- Bu Y�netmeli�i K�lt�r ve Turizm Bakan� y�r�t�r.

�LK TESP�T� YAPILAN S�T ALANLARI �ALI�MALARI ��N KULLANILACAK LEJAND

I HAR�TA Tescile �nerilen An�tsal yap�lar - Koyu Ye�il Tescile �nerilen Sivil Mimarl�k �rnekleri - K�rm�z�

Tescile �nerilen Resmi Yap�lar - Kur�uni (Okul, hastane, posthane, h�k�met kona��, banka, vb.)

Tescile �nerilen Sanayi Yap�lar� - Mor (Fabrika, imalathane, depo)

Eski Doku �zelli�inde Tescile De�er G�r�lmeyen Yap�lar (�evresi Siyah - ��i Bo�)

Yeni Yap�lar - Mavi

Korunacak Sokaklar

Kentsel Sit Alan� S�n�r� - K�rm�z�

Do�al Sit Alan� S�n�r� - ��i Ye�il

I. Derece Arkeolojik Sit Alan� S�n�r� - ��i siyah

II. Derece Arkeolojik Sit Alan� S�n�r� - �evresi Siyah - ��i Bo�

III. Derece Arkeolojik Sit Alan� S�n�r� - Mav

EKII

i II HAR�TAKAT DURUMLARIBu haritada tescil edilecek yap�lar�n �evresi �zelliklerine uygun olarak yukar�da belirtilen renklerle �izilecek, i�leri kat durumlar�na g�re a�a��daki renklerde boyanacakt�r.An�tsal yap�lar�n kat durumlar� g�sterilmeyip, ye�il renge boyanacakt�r.

1-2 Kat - Sar�

3-4 Kat - Turuncu

5 ve Yukar�s� - Kahverengi

�RDELENEN S�T ALANLARI �ALI�MALARI ��N KULLANILACAK LEJAND1. HAR�TA

Tescilli An�tsal Yap�lar - Koyu Ye�il

Tescili �nerilen An�tsal Yap�lar - A��k Ye�il

Tescilli Sivil Mimarl�k �rnekleri - K�rm�z�

Tescili �nerilen Sivil Mimarl�k �rnekleri - Pembe

Tescilden d��mesi �nerilen Sivil Mimarl�k �rnekleri (�evresi K�rm�z� - ��i K�rm�z� �arp�)

Tescilli Resmi Yap�lar - Kur�uni

Tescili �nerilen Resmi Yap�lar - Gri

Tescilden D��mesi �nerilen Resmi Yap�lar (�evresi Gri - ��i Gri �arp�)

Tescilli Sanayi Yap�lar�, Mor Tescili �nerilen Yap�lar - Eflatun

Tescilden D��mesi �nerilen Sanayi Yap�lar (�evresi Mor - ��i Mor �arp�)

Eski Doku �zelli�inde Tescile De�er G�r�lmeyen Yap�lar (�evresi Siyah - ��i Bo�)

Yeni Yap�lar - Mavi

Korunacak Sokaklar

Mevcut Kentsel Sit Alan� S�n�r� - K�rm�z� �neri

Kentsel Sit Alan� S�n�r� - Siyah

Mevcut Arkeolojik Sit Alan� S�n�r� - ��i Siyah

Arkeolojik Sit Alan� S�n�r� - ��i Kahverengi

II. HAR�TAKAT DURUMLARI

Bu haritada tescil edilecek yap�lar�n �evresi �zelliklerine uygun olarak yukar�da belirtilen renklerle �izilecek, i�leri kat durumlar�na g�re a�a��daki renklerle boyanacakt�r.An�tsal yap�lar�n kat durumlar� g�sterilmeyip, ye�il renkle boyanacakt�r.

1-2 Kat - Sar�

3-4 Kat - Turuncu

5 ve Yukar�s� - Kahverengi

EK III

K�LT�R VE TAB�AT VARLIKLARINI KORUMA KURULU'NDA KARAR ALINDIKTAN SONRA DA�ITIM ��N HAZIRLANACAK �EFFAF PAFTALARIN ��LENMES�NDE UYULACAK G�STER�M TABLOSU

1. Derece Arkeolojik Sit Alan� S�n�r�

2. Derece Arkeolojik Sit Alan� S�n�r�

3. Derece Arkeolojik Sit Alan� S�n�r�

Kentsel Sit Alan� S�n�r�

Do�al Sit Alan� S�n�r�

Sivil Mimarl�k �rne�i

An�tsal yap�

EK IV RAPOR HAZIRLAMA �EMASIRAPOR

1. Adres ( �l, �l�e, Mahalle, Cadde, Sokak, Kap� No, Kadastral Durumu),2. �nceleme nedeninin belirtilmesi ve inceleme tarihi,3. Ta��nmaz�n yeri ve genel tan�m� (Sit alan� i�inde olup olmad��, korunmas� gerekli ta��nmaz k�lt�r ve tabiat varl�� olarak tescilli bulunup bulunmad��, grup karar� bulunup bulunmad��),4. Ta��nmaza ve yak�n �evresine ili�kin kurul kararlar�,5. Ta��nmaz�n yak�n �evresindeki yap�lar�n g�n�m�zdeki durumlar� (Kat say�s�, eski veya yeni doku olup olmad��n�n belirtilmesi),6. Yap�n�n tan�m� (bug�nk� durumu),7. G�r��ler ve g�r��e esas gerek�eler,8. Raporun haz�rlanma tarihi.

EK V

S�T VE �EVRE �L�E��NDE YAPILACAK �LK TESB�T �ALI�MALARI ��N KULLANILACAK TABLO

S�ra No	Yap�n�nAd� veya T�r�	Adresi	Pafta	Ada	Parsel

EK VI

TESC�LL� KORUNMASI GEREKL� TA�INMAZ K�LT�R VE TAB�AT VARLIKLARININ �RDELENMES� �ALI�MASI ��N KULLANILACAK TABLO

Eski S�ra No	Yeni S�ra No	Yap�n�n Ad� Veya T�r�	Adresi	Pafta	Ada	Parsel

MEVZUAT B�L�M�N�N KURALLARI
Burada yer alan i�erik sadece siz ziyaret�ilerimize mesle�imizle ilgili t�m mevzuata toplu olarak eri�im sa�lamak amac�yla derlenmi�tir.
Mevzuat b�l�m� g�ncel tutulmaya �al��lmaktad�r.
Ancak hukuki sorunlar�n �nemini dikkate alarak l�tfen ayr�nt�l� ve g�ncel mevzuat i�in http://www.yargitay.gov.tr veya http://www.danistay.gov.tr adreslerini ziyaret ediniz.
MESLEK� MEVZUAT L�STES�

Mevzuat

�ubeler

H�zl� Ula��m