Avrupa Peyzaj Sözleþmesinin Onaylanmasýný Uygun Bulunduðuna Dair Kanun

Kanun No. 4881

Kabul Tarihi : 10.6.2003

Yayýmlandýðý Resmi Gazete Tarihi: 17/6/2003

Yayýmlandýðý Resmi Gazete Sayýsý: 25141 

MADDE 1. — 20 Ekim 2000 tarihinde Floransa`da imzalanan "Avrupa Peyzaj Sözleþmesi"nin onaylanmasý uygun bulunmuþtur.

MADDE2. — Bu Kanun yayýmý tarihinde yürürlüðe girer.

MADDE 3. — Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

AVRUPA PEYZAJ SÖZLEÞMESÝ

Önsöz

Aþaðýda imzasý bulunan Avrupa Konseyi üyesi devletler,

Avrupa Konseyi`nin amacýnýn üye devletlerarasýnda, ortak miraslarý olan idealleri ve prensipleri hayata geçirmek ve korumak için daha güçlü bir birlik oluþturmak olduðunu ve bu amacýn ekonomik ve sosyal alanlarda anlaþmalar vasýtasýyla özel olarak takip edildiði göz önüne alýnarak;

Sürdürülebilir geliþmenin saðlanmasýnýn, sosyal ihtiyaçlar, ekonomik faaliyetler ve çevre arasýndaki iliþkinin dengesine ve uyumuna dayandýðý deðerlendirilerek;

Peyzajýn; kültürel, ekolojik, çevresel ve sosyal alanlarda kamu yararý taþýdýðý; ekonomik faaliyetler için uygun ve korunmasý, yönetimi ve planlamasý iþ olanaklarý yaratýlmasýna katký saðlayabilecek önemli bir kaynak oluþturduðu not edilerek;

Peyzajýn yerel kültürlerin yönetimine önemli bir katkýsý olduðu ve bunun da Avrupa kültürel ve doðal mirasýnýn en önemli parçasý olduðunun, insanýn refahý ve Avrupalý kimliðinin pekiþtirilmesine katkýda bulunduðunun farkýnda olarak;

Peyzajýn; her yerdeki insan için: kýrsal ya da kentsel alanlarda, yüksek kaliteli olduðu kadar bozulmuþ alanlarda, sýradan olduðu kadar sýra dýþý güzellik olarak tanýmlanmýþ güzellik olarak tanýmlanmýþ alanlarýn da yaþam kalitesinin önemli bir parçasý olduðunu kabul ederek;

Tarýmda, ormancýlýkta, endüstride, madencilikte üretim tekniklerinin ve bölge planlamasýnda, kent planlamasýnda, ulaþýmda, altyapýda, turizm ve rekreasyonda ve daha genel bir düzeyde dünya ekonomisindeki deðiþimlerin birçok durumda peyzajlarýn dönüþümünü hýzlandýrdýðýný not ederek;

Toplumun yüksek kalitedeki peyzajlarý sevmek ve peyzajlarýn geliþmesinde aktif olarak yer almak isteðini karþýlama arzusunda olarak;

Peyzajýn bireysel ve sosyal refahýn en önemli öðesi olduðuna ve bunun korunmasýnýn, yönetiminin ve planlamasýnýn toplumdaki her kesin hak ve sorumluluðu olduðuna inanarak;

Doðal ve kültürel mirasýn korunmasý ve yönetilmesi alanýnda uluslararasý düzeyde var olan yasal metinler, bölgesel ve mekânsal planlama, özerk yerel yönetimler ve sýnýr ötesi iþbirliði alanýnda özellikle de Avrupa Yaban Hayatý ve Yaþam Ortamlarýnýn Korumasý Sözleþmesi (Bern, 19 Eylül 1979), Avrupa Mimari Mirasýný Koruma Sözleþmesi (Granada, 3 Ekim 1985), Avrupa Arkeolojik Mirasýnýn Korunmasý Sözleþmesi (gözden geçirilmiþ) (Valetta, 16 Ocak 1992), Avrupa Sýnýr Ötesi Ýþbirliði Sözleþmesi (Madrid, 21 Mayýs 1980) ve ek protokolleri, Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Þartý (Strasbourg 15 Ekim 1985), Biyolojik Çeþitlilik Sözleþmesi (Rio, 5 Haziran 1992), Çevresel Konularda Bilgiye Eriþim, Karar Verme Sürecinde Halkýn Katýlýmý ve Yargýya Baþvuru Sözleþmesi (Aarhus, 25 Haziran 1998) dikkate alýnarak;

Avrupa peyzajlarýnýn kalitesinin ve çeþitliliðinin ortak bir kaynak oluþturduðu ve bunun da korunmasýnda, yönetilmesinde ve planlanmasýnda iþbirliðinin önemli olduðunu kabul ederek;

Avrupa`da tüm peyzajlarýn korunmasý, yönetilmesi ve planlanmasý için kullanýlacak yeni bir yasal belgenin saðlanmasýný arzu ederek;

Aþaðýdaki þekilde anlaþmaya varmýþlardýr:

Bölüm I – Genel Hükümler

Madde 1- Tanýmlar

Bu Sözleþmenin amaçlarý kapsamýnda:

a. "Peyzaj", özellikleri, insan ve/veya doðal faktörlerin etkileþimi ve eylemi sonucunda insanlar tarafýndan algýlandýðý þekliyle oluþan bir alandýr;

b. "Peyzaj Politikasý", uzman kamu yetkilileri tarafýndan peyzajlarýn korunmasý, yönetilmesi ve planlanmasý konusunda özel tedbirler almayý amaçlayan genel prensipler, stratejiler ve rehber kurallarýn ifadesidir (bütünüdür);

c. "Peyzaj Kalite Hedefi", özel peyzajlar için, toplumun kendi çevresinin peyzaj özelliklerine iliþkin beklentilerin, yetkili kamu otoritelerince formüle edilmesidir.

d. "Peyzajýn Korunmasý", doðal oluþumu ve/veya insan eylemlerinden kaynaklanan miras deðeri ile kararlaþtýrýlan önemli ve karakteristik özelliklerinin korunmasý ve devamý için

yapýlan iþlemlerdir;

e. "Peyzaj Yönetimi", sürdürülebilir geliþme açýsýndan sosyal, ekonomik ve çevresel süreçlerin meydana getirdiði deðiþikliklere uyum saðlamak ve rehber olmak için yapýlan bir çalýþmadýr;

f. "Peyzaj Planlamasý", peyzajýn deðerinin arttýrýlmasý, iyileþtirilmesi veya oluþturulmasý için yapýlan ileriye dönük esaslý eylemdir.

Madde 2-Kapsam

Madde 15`te yer alan hükümlere tabi olarak bu Sözleþme Taraf Ülkelerin tüm bölge ve alanlarýna uygulanýr ve doðal, kýrsal, kentsel ve kentsel geliþme alanlarýný kapsar. Bu alanlar; kara ve deniz alanlarý ile iç sularý da içine alýr. da girmektedir. Bu iyi durumdaki peyzajlar kadar bozulmuþ ve sýradan olan peyzajlarý da dikkate almaktadýr.

Madde 3-Amaçlar

Bu Sözleþmenin amaçlarý peyzajýn korunmasýný, yönetimini, ve planlamasýný geliþtirmek ve peyzaj konularý hakkýnda Avrupa`da iþbirliðini organize etmektir.

Bölüm II-Ulusal Tedbirler

Madde 4- Sorumluluklarýn Daðýlýmý

Her bir Taraf, bu Sözleþmeyi, özellikle Madde 5`i ve Madde 6`yý kendisinin sahip olduðu yetki daðýlýmýna, anayasal prensiplere, idari düzenlemelere ve hizmette yerellik ilkesine uygun olarak, Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Þartý`ný dikkate alarak uygulayacaktýr. Bu Sözleþmenin hükümlerini, istismar etmeden, her bir Taraf kendi politikalarý ile uyum saðlayarak bu Sözleþmeyi uygulayacaktýr.

Madde 5 – Genel Tedbirler

Her bir Taraf þunlarý taahhüt eder:

a. Yasalarýnda, peyzajlarý, insanlarýn çevrelerinin önemli parçasý olarak tanýmak ve ortak olarak paylaþýlan kültürel ve doðal mirasýn çeþitliliðinin bir ifadesi ve insanlarýn kimliklerinin bir esasý olarak, kabul etmek;

b. Madde 6`da sýnýrlarý belirlenen özel tedbirlerin benimsenmesi ile, peyzajýn korunmasý, yönetilmesi ve planlanmasý amacýyla peyzaj politikalarý oluþturmak ve uygulamak;

c. Kamuoyunun, yerel ve bölgesel yönetimlerin ve ilgili diðer taraflarýn yukarýda paragraf b`de bahsedilen peyzaj politikalarýnýn tanýmlanmasý ve uygulanmasý ile ilgili olarak katýlýmlarýna iliþkin prosedürlerin oluþturulmasý;

d. Peyzajý, ülke bölge ve kent planlama politikalarý ve ülkenin kültürel, çevresel, tarýmsal, sosyal ve ekonomik politikalarý ile olduðu gibi; peyzaj üzerinde olasý doðrudan veya dolaylý etkisi olabilecek diðer politikalarla bütünleþtirmek.

Madde 6- Özel Tedbirler

A. Bilinç Düzeyinin Arttýrýlmasý

Her bir Taraf, peyzajlarýn deðerinin, rolünün ve deðiþimlerine karþýn sivil toplum, özel kurumlar ve kamu yönetimleri arasýnda duyarlýlýðýn arttýrýlmasýný taahhüt eder.

B. Eðitim ve Öðretim

Her bir Taraf aþaðýdaki hususlarý geliþtireceklerini taahhüt eder:

a. Peyzaj deðerlendirme ve uygulamalarýnda uzmanlarýn eðitilmesi;

b. Özel ve kamu sektörlerinde çalýþan uzmanlar için ve ilgili kuruluþlar için peyzaj politikasý korunmasý, yönetimi ve planlamasýnda disiplinler arasý eðitim programlarý;

c. Peyzajýn deðerini vurgulayan ve korunmasý, yönetilmesi ve planlanmasý konularýna önem veren konularda ilgili alanlarda üniversite ve okullarda dersler.

A.    Tanýmlama ve Deðerlendirme

1. Ýlgili taraflarýn aktif olarak katýlýmlarý ile ve peyzajlarý hakkýnda bilgilerin geliþtirilmesi amacýyla, Madde 5.c`de belirtildiði gibi, her bir Taraf, aþaðýdaki hususlarý taahhüt eder:

a. i) Kendi topraklarý üzerindeki peyzajlarý tanýmlamak;

ii) Peyzajlarýnýn karakteristikleri ve onlarý dönüþtüren güç ve baskýlarý analiz etmek; iii)Bu deðiþimleri kaydetmek;

b. Böylece tanýmlanmýþ olan peyzajlara, bunlarla ilgili taraflar ve toplum tarafýndan verilen özel deðeri göz önüne alarak kýymet takdir etmek.

1. Bu tanýmlama ve deðerlendirme süreçleri, Madde 8`e uygun olarak Taraflar arasýnda düzenlenen Avrupa düzeyinde deneyim ve yöntem deðiþimleri tarafýndan yönlendirilecektir.

A. Peyzaj Kalite Hedefleri

Her bir Taraf, tanýmlanan ve deðer biçilen peyzajlar için, Madde 5.c doðrultusunda, kamunun görüþünün alýnmasýndan sonra kalite kriterlerinin tanýmlanmasýný taahhüt eder.

B. Uygulama

Peyzaj politikalarýný yürürlüðe koymak için her bir Taraf, peyzajýn korunmasý, yönetilmesi ve/veya planlanmasý amacýna yönelik olarak araçlarý ortaya koyar.

Bölüm III- Avrupa Ýþbirliði

Madde 7- Uluslararasý Politikalar ve Programlar

Taraflar, uluslararasý politikalar ve programlar ölçüsünde peyzajlarýn dikkate alýnmasý hususunda iþbirliði yapmayý ve peyzaj kapsamýna giren ilgili hususlarda, gerektiði yerde, tavsiyede bulunmayý taahhüt eder.

Madde 8 – Karþýlýklý Yardýmlaþma ve Bilgi Alýþveriþi

Taraflar, bu Sözleþmenin diðer maddeler kapsamýnda alýnan tedbirlerin etkinliðini geliþtirmek için iþbirliði yapmayý taahhüt eder. Bu iþbirliði özellikle þu alanlardadýr:

a. Çalýþma gruplarý aracýlýðý ile teknik ve bilimsel yardým ve deneyimlerin karþýlýklý olarak deðiþimi ile araþtýrma projelerinin sonuçlarýný karþýlýklý olarak vermek,

b. Peyzaj uzmanlarýnýn, özellikle eðitim ve bilgi saðlanmasý amacýyla karþýlýklý olarak deðiþimini saðlamak;

c. Bu Sözleþme hükümlerince kapsanan tüm konularda bilgi deðiþimi yapmak.

Madde 9 – Sýnýraþan Peyzajlar

Taraflar, yerel ve bölgesel olmak üzere, gerekli olan her düzeyde, ortak peyzaj programlarýnýn hazýrlanmasý ve uygulanmasýnda sýnýr ötesi iþbirliði teþvik edilecektir.

Madde 10 – Sözleþmenin Uygulanmasýnýn Ýzlenmesi

1. Avrupa Konseyi Yasasýnýn 17. Maddesine göre oluþturulmuþ olan, sözleþmenin uygulanmasýný izlemekle sorumlu olan yetkili Uzmanlar Komitesi, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi tarafýndan atanacaktýr.

2. Uzmanlar Komitesi`nin toplantýsýný takiben Avrupa Konseyi Genel Sekreteri, Bakanlar Komitesi`ne sunulmak üzere yapýlan iþler ve Sözleþmelerin iþleme süreci hakkýnda hazýrlanmýþ olan raporu iletecektir.

3. Uzmanlar Komitesi, Bakanlar Komitesi`ne Avrupa Konseyi Peyzaj Ödülü`nün verilmesi ile ilgili kriterleri ve idari kurallarý önerecektir.

Madde 11- Avrupa Konseyi Peyzaj Ödülü

1. Avrupa Konseyi Peyzaj Ödülü, bu Sözleþmeye taraf devletin peyzaj politikasýnýn bir parçasý olarak, Avrupa`da diðer bölgesel yönetimlere örnek oluþturabilecek ve baþarýyla sonuçlandýðý ispatlanmýþ, peyzaj korunmasý, yönetimi ve/veya planlanmasý için politika ve tedbirleri kurumsallaþmýþ olan yerel ve bölgesel yönetimlere ve onlarýn gruplarýna verilen payedir. Ayrýca bu ödül peyzajýn korunmasý, yönetilmesi veya planlanmasýnda dikkate deðer katkýlarda bulunmuþ olan hükümet dýþý kuruluþlara da verilebilir.

2. Avrupa Konseyi Peyzaj Ödülü`ne yapýlan baþvurular, madde 10`da bahsedilen Uzmanlar Komitesi`ne Taraflar aracýlýðý ile sunulacaktýr. Sýnýr bölgelerinde bulunan yerel ve bölgesel yönetimler ve ilgili yerler ve bölgesel yönetim gruplarý ortak bir þekilde peyzaj sorununu çözmeleri þartýyla bu ödüle baþvuruda bulunabilirler.

3. Madde 10`da açýklanmýþ olan Uzmanlar Komitesi`nden gelen teklifler Bakanlar Komitesi tarafýndan deðerlendirilecektir ve Bakanlar Komitesi, verilecek olan Avrupa Konseyi Peyzaj Ödülü ile ilgili þartlar tanýmlayacak ve açýklayacaktýr. Ýlgili kurallarýn açýklanmasýndan sonra ödül verilecektir.

4. Avrupa Konseyi Peyzaj Ödülü`nün verilmesi, bu ödülü alanlara, ilgili peyzaj alanlarýnýn sürdürülebilir korunmasý, yönetilmesi ve/veya planlanmasýný saðlamaya yönelik bir teþvik olarak kabul edilir.

Bölüm IV – Son Hükümler

Madde 12 – Diðer Yasal Belgelerle Olan Ýliþki

Bu Sözleþmenin hükümleri, mevcut veya ilerde kabul edilebilecek olan diðer baðlayýcý ulusal ve uluslararasý yasalarda bulunan peyzajýn korunmasý, yönetilmesi ve planlanmasý ile ilgili hükümlere ön yargýlý olarak yaklaþmayacaktýr.

Madde 13 – Ýmza, Onay ve Yürürlüðe Girme

1. Bu Sözleþme Avrupa Konseyi üye Devletleri için imzaya açýlacaktýr. Sözleþme onaylama, kabule veya onamaya tabidir. Onaylama, kabul ve onama yönetimleri Avrupa Konseyi Genel Sekreterine bildirilip sunulacaktýr.

2. Sözleþme, üç aylýk bitim tarihini takiben ayýn ilk günüde Avrupa Konseyi`ne on üye devletin onayýný açýklamasýyla yürürlüðe girecektir. Bu onay ile devletler, Sözleþmeye bir önceki paragrafta açýklanan noktalar doðrultusunda baðlýdýr.

3. Daha önceden Sözleþmeye onay verdiðini açýklayan imza sahibi devlet açýsýndan Sözleþme, üç aylýk bitim tarihini takiben ayýn ilk gününde onaylama, kabul ve onama iþlemlerinin sunulmasýndan sonra yürürlüðe girecektir.

Madde 14- Katýlým

1. Bu Sözleþmenin yürürlüðe girmesinden sonra, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Avrupa Konseyi veya Avrupa Konseyi üyesi olmayan herhangi bir Avrupa devletini Avrupa Konseyi Yasasýnýn 20.d Maddesine göre çoðunluk kararý veya Bakanlar Komitesinde yer alma yetkisine sahip Devletlerin ittifak kararý ile Sözleþmeye dahil etmek için davet edebilir.

2. Herhangi bir devletin veya katýlýmý halinde Avrupa Topluluðu`nun katýlýmý ile ilgili olarak, bu Sözleþme, katýlým belgesinin Avrupa Konseyi Genel Sekreterliði`ne teminat edildiði tarihten sonraki üç aylýk dönemin bitimini izleyen ayýn ilk günü yürürlüðe girer.

Madde 15- Ülke Düzeyinde Uygulama

1. Herhangi bir Devlet veya Avrupa Topluluðu sözleþmeyi imzalama sýrasýnda veya onaylama, kabul, onama veya katýlým yöntemlerini belirtirken Sözleþmeyi uygulayacaðý bölgeyi veya bölgeleri belirtecektir.

2. Herhangi bir Taraf daha sonraki herhangi bir zamanda Avrupa Konseyi Genel Sekreterliði`ne bir bildiri ile Sözleþmeyi uygulayacaðý bölgeleri geniþletmek için veya bildirisinde belirtilen baþka bir bölgeye uygulamak için baþvurabilir. Sözleþme, baþvurulan o bölge için Genel Sekreter tarafýndan bildirinin alýnma tarihinden itibaren üç aylýk bitim tarihi süresini takip eden ilk gününde yürürlüðe girer.

3. Yukarýdaki iki paragrafýn altýnda yapýlan baþvuru, bu tür bir baþvuruda bahsedilen bölge açýsýndan, Genel Sekreterliðe verilecek olan bir teblið ile geri çekilebilir. Bu tür bir geri çekilme tebliði, Genel Sekretere veriliþ tarihinden sonra üç aylýk bitiþ süresini takiben ayýn ilk gününde geçerli olacaktýr.

Madde 16 – Feshetme

1. Herhangi bir Taraf, herhangi bir tarihte, Avrupa Konseyi Genel Sekreteri`ne ileteceði bir baþvuru ile Sözleþmeyi fesheder.

2. Bu tür bir feshetme, Genel Sekretere sunulacak olan baþvurunun iletilme tarihinden itibaren üç aylýk dönemin bitimini izleyen ayýn ilk gününde gerçekleþecektir.

Madde 17 – Deðiþiklikler

1. Herhangi bir taraf veya Madde 10`da belirtilen Uzmanlar Komitesi Sözleþmede deðiþiklik yapma teklifinde bulunabilir.

2. Deðiþiklik için herhangi bir teklif, Avrupa Konseyi üye Devletleri`ne ve diðer Taraflara, Madde 14`te belirtilen þartlar doðrultusunda; Sözleþmeye katýlmaya davet edilen, üye olmayan herhangi bir Avrupa Devleti`ne bildirilecek olan Avrupa Konseyi Genel Sekreterliði`ne yapýlacaktýr.

3. Madde 10`da bahsedilen Uzmanlar Komitesi, herhangi bir deðiþiklik teklifini inceleyecek ve taraflarýn temsilcilerinin 4/3`lük bir çoðunluðu tarafýndan kabul edilen metni daha sonra kabul için Bakanlar Komitesi`ne sunacaktýr. Bu deðiþiklik teklifinin; Avrupa Konseyi Yasasý`nýn 20.d Maddesi uyarýnca bakanlar Komitesi`nin çoðunluðu ve Bakanlar Komitesi`nde yer alan Taraf Devletlerin ittifaký ile kabulünden sonra metin Taraflara kabul için gönderilecektir.

4. Herhangi bir deðiþiklik, bu deðiþikliði kabul eden Taraflar açýsýndan, üç aylýk bitiþ süresini takiben ayýn ilk günü üç Avrupa Konseyi üye Devletinin kabul ettiði Genel Sekretere bildirmesinin ardýndan yürürlüðe girecektir. Bu deðiþikliði daha sonra kabul eden herhangi bir Taraf açýsýndan deðiþiklik; üç aylýk bitiþ süresini takip eden ayýn ilk günü adý geçen Tarafýn Genel Sekretere kabul ettiðini bildirmesinin ardýndan yürürlüðe girecektir.

Madde 18 – Bildirimler

Avrupa Konseyi Genel Sekreteri, Avrupa Konseyi üye Devletlerine ve bu Sözleþmeyi kabul eden herhangi bir Devlete veya Avrupa Topluluðu`na:

a. Her bir imzayý;

b. Her onay, kabul ve onama veya katýlma durumunu;

c. Bu sözleþmenin 13, 14 ve 15. Maddeleri doðrultusunda herhangi bir tarihte yürürlüðe girmesini;

d. Madde 15`in altýnda yapýlan herhangi bir ilaný;

e. Madde 16`nýn altýnda yapýlan herhangi bir feshetme durumunu;

f. Deðiþiklik için herhangi bir teklifi, Madde 17 uyarýnca kabul edilen herhangi bir deðiþikliði ve yürürlüðe giriþ tarihini;

g. Sözleþme ile ilgili her bir hareketi, bildirimi veya iletiþimi bildirecektir.

Aþaðýda imzasý bulunanlarýn huzurunda ve tanýklýðýnda, olmasý gerektiði gibi bu Sözleþme imzalanmýþtýr.

Avrupa Konseyi arþivlerinde saklanacak iþ bu sözleþme Ýngilizce ve Fransýzca olarak ve her iki metinde ayný derece geçerli olmak üzere, tek nüsha halinde 20 Ekim 2000 tarihinde Floransa`da düzenlenmiþtir. Avrupa Konseyi Genel Sekreteri, Avrupa Konseyi üyesi devletlerin her birine ve Sözleþmeyi kabul etmeye davet edilen devletlere bu Þartýn aslýna uygun suretlerini iletecektir.