ALTINDAÐ DOÐA PARKI, PEYZAJ TASARIMI ÖÐRENCÝ PROJE YARIÞMASI

1- YARIÞMANIN KONUSU VE KAPSAMI

a. Konu

Ankara çevre yoluna bitiþik, orta yoðunluklu yerleþim alanýnýn içerisinde, mevcut seyrek bitkisel dokusu ve vadi oluþumu ile yaklaþýk 24ha bir alaný kapsamakta ve bir bütün halinde yarýþmanýn konusunu oluþturmaktadýr.

Bu yarýþma, güzel sanatlarý özendirmek ve eðitime katký saðlamak amacýyla düzenlenmiþ ve tasarým öðrenimi gören tüm öðrencilere açýktýr. TMMOB Peyzaj Mimarlarý Odasý tarafýndan, Altýndað Belediyesi‘nin katký ve katýlýmlarýyla düzenlenmiþtir.

Yarýþma alaný, Altýndað tarihi kent merkezinin kuzey doðusunda ve yaklaþýk 15km mesafede bulunmakta, Ankara Çevre Yolu‘nun güney bitiþiðinde, düþük-orta gelirli yerleþim alaný olan Beþikkaya ve Karapürçek mahallelerinin arasýnda yer almaktadýr.

Mevcut topografik ve morfolojik yapý içerisinde yer alan yamaçlar ve yüzeyler, yarýþma alanýnda "vadi peyzajý"na ve alan perspektifine artý deðerler katmakta, yerleþim alaný içerisinde ve yakýn çevrede önemli bir "yeþil alan" potansiyeli taþýmaktadýr.

Öðrenci Proje Yarýþmasý‘nýn amacý, bölgeye ve çevre halkýna yönelik yeni açýlýmlar sergileyecek ve doðal peyzaj karakterini vurgulayacak bir "Doða Parký" kimliðinde, ziyaretçilerin rekreasyon, ulaþým, dolaþým, açýk ve yeþil alan gereksinimini karþýlayacak, Ankara‘nýn ve Altýndað‘ýn kültürünü ve tarihini özümseyecek, bunun yanýsýra çaðdaþ ve geleceðe yönelik öneri kentsel tasarým ve peyzaj tasarým projelerinin elde edilmesidir. Rekreasyonel alan kullanýmlarý ile ilgili kullanýcýlara, tasarýmcýlara ve yerel yönetimlere fikir vermesi, ufuk açmasý ve yol göstermesi amaçlanmaktadýr.

Çeþitli sosyal etkinlikler ile kültür, dinlence, eðlence ve sportif kullanýmlarýn yer alacaðý bir rekreasyon alaný yaratýlmasý, bunun yanýsýra teknik, estetik ve bilimsel amaçlarý kapsayan, çaðdaþ düzenleme ilkeleri ve uygulamalarý hedefleyen ve yorumlayan özgün doðal mekanlar yaratýlmasý da amaçlanmaktedýr.

Altýndað Belediyesi, yarýþma sonucunda ödül alan projelerden yararlanarak uygulamaya geçmeyi hedeflemektedir.

Yarýþma alanýna ve yakýn çevresine ait ulaþým kararlarý geliþtirerek gerekiyorsa mevcut durumun yeniden yorumlanmasý, Bölgenin taþýt ve yaya yolu karakterleriyle yeniden ele alýnmasý; gerektiðinde yeni trafik düzeni önerilerinin geliþtirilmesi, ulaþým (yaya-taþýt) ve otopark alanlarý ile ilgili önerilerde bulunulmasý, Önerilen tasarýmlarýn Altýndað‘ýn kültürel ve tarihi kimliði, arazinin morfolojisine ve proje alanýnýn doðal dokusuyla uyumlu olmasý önemlidir.

Proje alaný, vadi yapýsýyla ve içerdiði mevcut bitki örtüsüyle, yerleþim alanýnýn ortasýnda ve çevre yolunun bitiþiðinde kalan nitelikli bir doðal deðerdir. Bu nedenle projelendirmede doðal yapýyi koruyucu önlemler alýnmalý (halihazýr haritada korunacak aðaçlýk alan sýnýrlarý iþaretlidir) ve "doða park" kimliðine uygun özgün öneriler getirilmelidir.

Aktif yeþil ve rekreasyon alaný olarak geliþtirilebilecek alanlarýn oraný %10 ile sýnýrlý kalmalý, aktivitelerin gerektirdiði "geçici yapýlar" ile düþük oranda yapýlanma, dolaþým sistemleri ve peyzaj düzenlemelerine gidilmelidir.

Pasif yeþil alan olarak korunacak bölgelerde yangýn, piknik vb. faaliyetlere karþý güvenlik sistemleri geliþtirilmeli, gezinti amaçlý yollar, dinlenme, küçük çaplý mesire kullanýmlarý ve bazý sportif faaliyetler dýþýnda kullanýmlara izin verilmemelidir.

Alandaki jeomorfolojik özelliklerin, kuru dere yataðýnýn, yer yer tahrip edilmiþ olan yeþil dokunun iyileþtirilmesi ile bitkilendirme konularýnda stratejiler ve önerilerin geliþtirilmesi uygun olacaktýr.

Kullaným ve faaliyet türlerinin belirlenmesinde, Parktan yararlanacak gruplarýn belirlenmesi gerekmektedir. Park, yalnýzca kentin bir bölgesine servis veren rekreasyonel iþlevli bir alan olarak algýlanmamalý, Altýndað özelinde ve Ankara geneline yönelik dinlence ve sportif amaçlý iþlevlerin yer alacaðý bir park olarak düþünülmeli, bu kapsamda alanda daha çok yüksek standartlý, rekreasyonel sportif faaliyetler de hedeflenmeli, kullaným çeþitliliðini artýrmak, toplumun çeþitli kesimlerinin yararlanmasýna açmak amacý ile az miktarda organize piknik alanlarý gibi faaliyetlere de yer verilmelidir. Ýþlevlendirme ve yapýlaþmada tuvalet, büfe, gölgelikler, sportif faaliyetlere ve genel rekreatif kullanýmlara yönelik ihtiyaç birimleri vb.sökülebilir yapýlar dýþýnda kalýcý yapý düþünülmemelidir.

Mekansal düzenlemelerde, birbiriyle uyumlu aktivitelerin birarada yer aldýðý iþlevler yer almalý, bunlarýn yer seçiminde alanýn fiziki özellikleri, konumu ve çevre kullanýmlarý, alan içi ve dýþý baðlantýlar da gözönüne alýnmalýdýr.

Ulaþýlabilirliðin geliþtirilmesi amacý ile öneriler geliþtirilmeli, alan içi ulaþým ve dolaþým sistemi oluþturulmasý, özellikle kullaným alanlarý arasýndaki baðlantýlarýn nasýl saðlanacaðý konusunda öneriler geliþtirilmelidir.

Yarýþma alan sýnýrý içerisinde, park ana giriþinin, tali giriþlerin ve fonksiyonlarýnýn insani ölçekte ele alýnmasý, günübirlik kullanýmlara hizmet verecek rekreatif ticari üniteler (büfe, wc vb), sportif alan kullanýmlarý ile rekreasyona yönelik diðer aktif-pasif iþlev tanýmlarý ve önerileri ile gece/gündüz yaþayan ve yýl boyu kullanýma olanak saðlayan, yayaya öncelik verecek mekanlar oluþturulurken, bölgeye özgü karakteristik bitki türlerinin seçimi, kullaným farklýlýklarý gözetilerek tasarlanmasý ve alanla bütünleþtirilmesi önemlidir.

Yarýþma alaný bütününde doðal çevreyle uyumlu, esnek çözümlü kentsel mobilya önerilerinin geliþtirilmesidir.

Dikkat edilmesi gereken önemli husus da, yarýþma alanýnýn mevcut imar planlarýnda "Orman Alaný" olarak ayrýldýðý ve gösterildiðidir. Planda, orman alaný olarak gösterilen yarýþma alanýnýn kullanýmý Çevre ve Orman Bakanlýðý tarafýndan Altýndað Belediyesine bir protokolle devredilmiþtir. Dolayýsýyla bu alanda yapýlacak her türlü alan kullanýmý, alt ve üst yapý uygulamalarýnýn orman statüsündeki bu arazide amacýna uygun olarak tasarlanmasý önemlidir.

Bu yarýþmada temel amaçlardan birisini yarýþma alanýndaki kullanýmlarýn koruma ile birlikte sürdürülebilir ve dengeli bir þekilde kullanýmýnýn kurgulanmasýdýr.

Bu açýdan bakýldýðýnda; bireyler bu alana salt eðlenmek ve dinlenmek için deðil, yaratýlan bu dünyayý deneyimlemek, onun sunduðu soyutlamalarý anlamaya çalýþmak için gelmelidirler.

Ýlkbaharýn yeþilliðini, doðanýn uyanýþýný, yazýn sýcaklýðýný, sonbaharýn romantik hüznü ve renklerini, kýþýn durgun ve kasvetini betimleyen doðal ya da yapay peyzaj ögelerini günün her saatinde izlemelidirler. Doðal peyzaj tasarýmlarý ile bunlarýn içerisindeki sanatsal yapýlar (heykel, obje vb.) veya nesneler (ahþap, çelik, taþ, beton) bu doðayý yüceltmeli ve onu tek baþýna bir varlýk yapmalýdýr.